کار تیمی مجازی، چیزی است که احتمالا اکثرمان خیلی دوست داریم. زیر پتو دراز بکشیم؛ چای یا قهوه بنوشیم و هر چند دقیقه یک بار توی گروه مربوطه پیامی بدهیم، کامنتی بگذاریم یا مطلبی را لایک کنیم. این تصوری است که ما از کار تیمی مجازی در ذهن داریم و گاهی اوقات به همین رفتارها هم خو کردهایم. اما واقعا کار تیمی مجازی چیست و ابعاد آن کدامند؟ ابعاد برجسته کار تیمی مجازی چیست؟ مزایا و معایب کار تیمی مجازی چیست؟ آیا کار تیمی مجازی می تواند کارآمد یا ناکارآمد باشد؟ کار تیمی مجازی اثربخش چگونه ایجاد میشود؟ آیا تیم های مجازی چرخه حیات دارند؟
کار تیمی مجازی چیست؟
امروزه همه در حال انجام کار مجازی هستند؛ تیم ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. ممکن است اعضای تیم در شش شهر کشور پراکنده باشند. سؤالی که باید به آن پاسخ داده شود این است که کار تیمی مجازی چه اثری روی عملکرد تیم دارد و برای ارتقای اثربخشی کار تیمی مجازی چه میتوان کرد؟ کار تیمی مجازی با کار مجازی صرف، چه تفاوتی دارد و تمایز میان کار تیمی مجازی و کار تیمی سنتی چیست؟ تیم های مجازی به لحاظ جغرافیایی یا محل کار از یکدیگر دور هستند؛ و این که آنها برای مدیریت تعاملات میان خود به شدت به فناوری وابسته هستند.
کار تیمی مجازی به وسیله چنین شاخص هایی سنجیده می شود: تعداد مکانهای گوناگونی که اعضا در آنها مشغول به کارند؛ تراکم افراد در هر مکان (توزیع اعضا می تواند یکسان باشد و یا این که در مکانی ویژه بیشتر باشد)؛ جدایی نسبی هر عضو، درجه دوری افراد برای فاصله های زیاد جغرافیایی)، و منطقه زمانی (مثلا آیا همه افراد در منطقه زمانی آسیا هستند و یا در مناطق گوناگون پراکنده شدهاند).
با در نظر گرفتن سه بعد، می توان مجازی بودن را تشریح نمود:
۱. استفاده از ابزارهای مجازی؛
۲. تعاملات هم زمان (اعضا به طور معمول از ارتباطات همزمان مانند گفت و گوی رو در رو بهره می گیرند، اما در تیم های مجازی بیشتر از ارتباطات غیر همزمان مانند ایمیل و تلگرام و واتساپ استفاده می شود).
۳. نیاز به غنای اطلاعاتی.
همچنین سه مؤلفه ورودی نیز معرفی شده که میزان مجازی بودن را بهتر میکنند:
١. تعداد مرزهایی که باید از آنها عبور کرد
۲. نسبت اعضای همزمان
٣. اندازه تیم
هرچه تعداد مرزها بیشتر شود (سازمانی، جغرافیایی، زمانی)؛ هر چه نسبت اعضای هم مکان کمتر شود و هر چه تعداد بیشتر شود، احتمال مجازی بودن تیم بالاتر می رود. کار مجازی، افراد را ملزم به برقراری تعاملات هم زمان کمتر، غنای اطلاعاتی کمتر و استفاده بیشتر از ابزار مجازی مینماید. کار مجازی بسیاری از هزینه های سفر برای جلسه، تهیه مکان، ایجاد گرما و نور را بسیار کمتر کرده است. در سطح اجتماعی، خیلی از افرادی که از کار کردن محروم هستند (مانند معلولین) را مشغول به کار کرده است. کار مجازی نقاط ضعفی هم دارد؛ برای ایمیل، پیامک و یا تلگرام باعث افزایش زمانهای کاری شدهاند (در کار مجازی گاهی نصف شب هم مجبور به صحبت درباره امور کاریتان میشوید!)